Кунгыр буга (”Ҡуңыр буға” – ”Бурый бычок”) - башкирская народная песня, халмак-кюй.

 

Впервые записана в 1907 году М.А.Бурангуловым в деревне Верхне-Ильясово Бузулукского уезда Самарской губернии (Красногвардейский район Оренбургской области) от Хасана Бурангулова, опубликована в сборнике ”Башҡорт халыҡ йырҙары” (”Башкирские народные песни”; 1935) в записи С.Габяши. Последующие записи осуществлены Х.Ф.Ахметовым, Л.Н.Лебединским.

 

Песня эпического характера. Поэтический текст представляет собой фрагмент эпоса ”Кунгыр-буга”: героиня, отправившись на поиски пропавшего Кунгыр-буги, сочиняет по дороге песню. Мелодия основана на звуках пентатоники; запев 3 дольного размера повествовательный, кантиленный; приближающийся по структуре к кыска-кюй 2 дольный припев построен на поступенном движении, изобилует повторами слога ”хэу”, отображающего оклик животного.

 

Среди исполнителей Г.С.Альмухаметов. Обработки «Кунгыр буга»  осуществлены Ахметовым для голоса и фортепиано, А.С.Ключарёвым для хора и симфонического оркестра.

 

Источник: http://xn----7sbacsfsccnbdnzsqis3h5a6ivbm.xn--p1ai/index.php/2-statya/14451-kungyr-buga-pesnya

Һай, Урал арҡаһынан һыҙылып үткән

Нәҙек, таҡыр, һыуһыҙ юл буйлап

Быҙау менән һыйыр ҡайтып киткән,

Тормағандар улар күп уйлап.

Аяғымды талдырып,

Төн йоҡомдо ҡалдырып,

Һелтәй-һелтәй ҡулдарҙы,

Эҙләп киттем шуларҙы,

һай, ҡуңыр буға һәү, һәү,

Ҡуңыр буға һәү, һәү, һәү, һәү, һәү.

Ҡуңыр буға һәү, һәү,

Ҡуңыр буға һәү, һәү, һәү, һәү, һәү.

 

Урал арҡаһынан уя баҫып,

Елә-саба киткән малдарым.

Улар һалған эҙҙән ҡыя баҫып,

Барам ҡыҙырып Урал тауҙарын.

Баҫҡан юлым таш ҡына,

Йөрәккәйем ашҡына,

Ҡасан ҡыуып етермен,

Талды аяҡ иттәрем, һай, ҡуңыр буға һәү...

Ҡуңыр буға һәү, һәү, һәү, һәү, һәү,

Ҡуңыр буға һәү, һәү,

Ҡуңыр буға, һәү, һәү, һәү, һәү, һәү.